Zgodnie z art. 133 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się.

Wbrew częstemu przekonaniu, osiągnięcie przez dziecko pełnoletności nie znosi automatycznie obowiązku płacenia alimentów. Z chwilą osiągnięcia pełnoletności wyrok zasądzający alimenty czy też ugoda sądowa pozostają w mocy. 

Mimo, iż dziecko jest już pełnoletnie, rodzic zobowiązany jest do płacenia alimentów do czasu, gdy dziecko będzie w stanie samodzielnie się utrzymać. Alimenty mogą być płacone bezpośrednio do rąk dziecka, mimo iż zasadzone są do rąk jednego z rodziców. Nie jest konieczna w tym zakresie zmiana wyroku. Natomiast jeżeli toczy się postępowanie egzekucyjne uprawniony powinien poinformować komornika o osiągnięciu pełnoletności.

Kiedy dziecko jest w stanie utrzymać się samodzielnie?

Generalnie po zakończeniu edukacji i rozpoczęciu  pracy, ale każdy przypadek należy rozpatrywać indywidualnie np. podjęcie zaocznych studiów, a nawet praca uprawnionego doraźna czy stała, nie musi oznaczać, że dziecko jest w stanie samodzielnie się utrzymać.

Uprawniony do alimentów musi przykładać się do nauki. Jeżeli nie zdaje egzaminów, opuszcza zajęcia, powtarza rok, a działaniom tym można przypisać winę to obowiązek alimentacyjny wygasa. Również rozpoczęcie kolejnych studiów po uzyskaniu tytułu magistra nie uzasadnia obciążenia rodzica obowiązkiem alimentacyjnym.

Jeżeli dziecko nie może osiągnąć zdolności do samodzielnego utrzymywania się z powodu choroby, to obowiązek alimentacyjny rodziców trwa niezależnie od wieku dziecka.

W zakresie czasu trwania obowiązku alimentacyjnego wielokrotnie wypowiedział się Sąd Najwyższy np.:

Dziecko, które osiągnęło nie tylko pełnoletność, lecz także zdobyło wykształcenie umożliwiające podjęcie pracy zawodowej, pozwalającej na samodzielne utrzymanie, nie traci uprawnień do alimentów, jeżeli np. chce kontynuować naukę i zamiar ten znajduje uzasadnienie w dotychczas osiąganych wynikach (wyrok Sądu Najwyższego z 24.3.2000 r., I CKN 1538/99).

Jeżeli jednak dziecko pełnoletnie, już przygotowane do pracy, zaniedbuje studia, z własnej winy nie zdaje we właściwym terminie egzaminów, a zwłaszcza powtarza lata studiów, ustaje obowiązek rodziców do dalszego dostarczania mu środków utrzymania (wyrok Sądu Najwyższego z 12.9.1969 r., III CRN 524/69).

Rodzic zobowiązany do płacenia alimentów nie może sam zdecydować, że przestaje płacić alimenty, bo uważa, że dziecko może się samo utrzymać. Powinien wystąpić do sądu o uchylenie obowiązku alimentacyjnego.