Dzisiejszy wpis poświęcony jest kwocie wynagrodzenia za pracę wolnej od potrąceń. Zauważyłam, że pracodawcy mają duże problemy w prawidłowym stosowaniu przepisów dotyczących potrącania z wynagrodzenia za pracę. Dokonują potrąceń mając tylko na uwadze granice potrąceń, zapominając o kwocie wolnej od potrąceń.
Zarówno kodeks postępowania cywilnego jak i ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji w zakresie potrącenia z wynagrodzenia za pracę odsyłają do przepisów Kodeksu Pracy.

Stosownie do art. 87 (1) Kodeksu Pracy:
§ 1. Wolna od potrąceń jest kwota wynagrodzenia za pracę w wysokości:
1) minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów, przysługującego pracownikom zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy, po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych – przy potrącaniu sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne;
2) 75% wynagrodzenia określonego w pkt 1 – przy potrącaniu zaliczek pieniężnych udzielonych pracownikowi;
3) 90% wynagrodzenia określonego w pkt 1 – przy potrącaniu kar pieniężnych przewidzianych w art. 108.
§ 2. Jeżeli pracownik jest zatrudniony w niepełnym wymiarze czasu pracy, kwoty określone w § 1 ulegają zmniejszeniu proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy.
Pracodawca może otrzymać od organu egzekucyjnego zawiadomienie o zajęciu wynagrodzenia za pracę jego pracownika (wzór zawiadomienia określony został w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 16 maja 2014 r. w sprawie wzorów dokumentów stosowanych w egzekucji należności pieniężnych Dz.U. z 2014 r. poz. 655). Wówczas zobowiązany jest do przekazywania zajętego wynagrodzenia lub jego części organowi egzekucyjnemu.
Podstawę obliczenia kwot wolnych od potrąceń sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne stanowi kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę przysługująca pracownikom zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy. Zasady ustalania minimalnego wynagrodzenia reguluje ustawa z 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. Nr 200, poz. 1679 z późn. zm.). W 2015 r. minimalne wynagrodzenie za pracę wynosi 1.750 zł.
Podkreślam, że kwota wolna od potrąceń nie została ustanowiona w przypadku potrąceń dokonywanych na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych.
Dopiero w sytuacji gdy pracownik pobiera wynagrodzenie wyższe niż kwota wolna od potrąceń możliwe jest potrącenie. Sięgamy do art. 87 Kodeksu Pracy, który określa granice potrąceń tj. w razie egzekucji świadczeń alimentacyjnych – do wysokości trzech piątych wynagrodzenia, a w razie egzekucji innych należności lub potrącania zaliczek pieniężnych – do wysokości połowy wynagrodzenia.
Znajomość przepisów dotyczących potrąceń jest niezbędna dla pracodawcy. Dokonywanie bezpodstawnych potrąceń z wynagrodzenia za pracę stanowi wykroczenie przeciwko prawom pracowniczym. Stosownie do art. 282 Kodeksu Pracy:
§ 1. Kto, wbrew obowiązkowi:
1) nie wypłaca w ustalonym terminie wynagrodzenia za pracę lub innego świadczenia przysługującego pracownikowi albo uprawnionemu do tego świadczenia członkowi rodziny pracownika, wysokość tego wynagrodzenia lub świadczenia bezpodstawnie obniża albo dokonuje bezpodstawnych potrąceń,
podlega karze grzywny od 1000 zł do 30 000 zł.
Ponadto pracownik ma prawo żądać od pracodawcy wypłaty części wynagrodzenia bezpodstawnie potrąconego.
Przedstawione przepisy dotyczą potrąceń bez zgody pracownika. W kolejnym wpisie omówię zasady potrąceń za zgodą pracownika.